Pirimqul Qodirov
Pirimqul Qodirov | |
---|---|
Tavalludi | 25-oktyabr 1928-yil |
Vafoti |
20-dekabr 2010-yil (82 yoshda) |
Kasbi | |
Ijod qilgan tillari | Oʻzbek tili |
Fuqaroligi | SSSR va Oʻzbekiston |
Janr | Sarguzasht, tarixiy asarlar |
Shoh asari | „Yulduzli tunlar“ (1978) |
Pirimqul Qodirov — oʻzbek yozuvchisi. 1928-yil 25-oktyabrda Tojikistonning Xoʻjand viloyatidagi Kengqoʻl qishlogʻida tugʻildi.
1951-yildan Oʻrta Osiyo Davlat universiteti (hozirgi OʻzMU) sharqshunoslik fakultetini va 1954-yili Moskvadagi Adabiyot institutining aspiranturasini bitirgan. Filologiya fanlari nomzodi. Birinchi kitobi — „Studentlar“ 1950-yilda chop etilgan. Yangi avlod oʻzbek ziyolilarining shakllanishi „Uch ildiz“ romanida (1958) tasvirlangan. Roman 1959-yilda Moskvada rus tilida chop etildi.
Ijodi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yozuvchi tugʻilgan togʻli qishloq hayoti „Qora koʻzlar“ (1966) romanida aks ettirilgan. Pirimqul Qodirov „Qadrim“ (1963), „Erk“ (1969), „Meros“ (1975) qissalari, „Olmos kamar“ (1977) romani muallifi.
Soʻng oʻttiz yil davomida xalqning tarixiy xotirasini uygʻotadigan „Yulduzli tunlar“ (1978), „Avlodlar dovoni“ (1988), „Ona lochin vidosi“ (2001) nomli tarixiy romanlarni chop ettirdi. Bobur haqidagi roman oʻzbek tilida 6 marta, rus tilida 5 marta katta tirajda chop etildi. U hind, urdu, bengal, turk, qozoq, uygʻur, turkman tillariga oʻgirilgan.
Olim Pirimqul Qodirov „Til va dil“ (1973), „Xalq tili va realistik proza“ (1974) singari ilmiy, „Oʻylar“ (1971), „Qalb gavhari“ (2001) badiiy kitoblar muallifi.
Tarjimalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Pirimqul Qodirov Lev Tolstoyning „Kazaklar“ qissasi, Konstantin Fedinning „Ilk sevinchlar“, X. Deryaevning „Qismat“ romanini oʻzbekchaga tarjima qilgan.
Unvonlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Pirimqul Qodirov 1990–2000-yillarda Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining fan, taʼlim va madaniyat qoʻmitasining raisi, rais oʻrinbosari vazifasida faoliyat koʻrsatdi. 1988-yilda Pirimqul Qodirovga „Oʻzbekiston xalq yozuvchisi“ unvoni, 1998-yilda „El-yurt hurmati“ ordeni berildi.[1][2]
- Hamza nomidagi O'zbekiston SSR davlat mukofoti (1981) — "Yulduzli tunlar" romani uchun
- SSSR yozuvchilar uyushmasi mukofoti (1983) — "olmos kamari" romani uchun
- "Shuhrat" Medali (1994)
- „El-yurt hurmati“ ordeni (1998)
- Orden „Buyuk xizmatlari uchun“ (2006)
- Oʻzbekiston Respublikasi Davlat mukofoti laureati (2017, vafotidan keyin)
- Oʻzbekiston SSR xalq yozuvchisi (1988)
- Oʻzbekiston SSRda xizmat koʻrsatgan madaniyat xodimi
Asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- P. Qodirov „Yulduzli tunlar“. T.: Adabiyot va sanʼat, 1977-1979.
- P. Qodirov „Avlodlar dovoni“. T.: Adabiyot va sanʼat, 1989.
- P. Qodirov „Ona lochin vidosi“. T.: „[Sharq]“, 2001.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ * Shermuhamedov R. „Pirimqul Qodirov“. T.: Adabiyot va sanʼat, 1983.
- ↑ * Sharafiddinov O. „Adabiy etyudlar“. T.: Adabiyot va sanʼat, 1968, 139-166