Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni
| Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni | |
|---|---|
 |
|
| 1958-yil Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni munosabati bilan chiqarilgan Sovet markasi | |
| Rasmiy nomi | Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni |
| Boshqa nomlari | Xalqaro bolalar kuni |
| Nishonlovchilar | Xalqaro (BMT) |
| Turi | Madaniy, tijorat |
| Sana | 20-noyabr (dunyo boʻylab), 1-iyun (koʻp mamlakatlar) |
| Bogʻliqligi | |
Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni – har yili bolalar sharafiga nishonlanadigan esdalik sanasi boʻlib, ularni nishonlash sanasi mamlakatga qarab har xil boʻladi. 1925-yilda Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni birinchi marta Jenevada bolalar farovonligi boʻyicha Butunjahon konferensiyasida eʼlon qilingan. 1950-yildan buyon Ikkinchi dunyoning koʻplab mamlakatlarida 1-iyun kuni nishonlanadi[1]. Xalqaro bolalar kuni 1959-yil 20-noyabrda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bosh Assambleyasi tomonidan qabul qilingan Bola huquqlari deklaratsiyasi munosabati bilan 20-noyabr kuni nishonlanadi[2]. Baʼzi mamlakatlarda bu bolalar kuni emas, balki bolalar haftaligi hisoblanadi. Sikhlar 20-dekabrdan 27-dekabrgacha Bolalar kunini nishonlaydilar. AQShda Bolalar kuni 2024-yil 20-mayda nishonlanadi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kelib chiqishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bolalarni himoya qilish kuni 1857-yil iyun oyining ikkinchi yakshanbasida Massachusets shtatining Chelsi shahridagi cherkov ruhoniysi doktor Charlz Leonard tomonidan boshlangan. Leonard bolalarga bagʻishlangan maxsus xizmat oʻtkazdi. Leonard bu kunni Atirgul kuni deb atadi, garchi u keyinchalik Gullar yakshanbasi va keyin Bolalar kuni deb nomlandi[3][4][5].
Bolalarni himoya qilish kuni birinchi marta 1920-yilda Turkiya Respublikasi tomonidan 23-aprel sanasi bilan rasman milliy bayram deb eʼlon qilingan. Bolalarni himoya qilish kuni 1920-yildan beri hukumat va oʻsha paytdagi gazetalar tomonidan bolalar kuni deb eʼlon qilinganligi sababli milliy miqyosda nishonlanadi. Biroq, bu bayramni aniqlashtirish va asoslash uchun rasmiy tasdiqlash zarur deb qaror qilindi va rasmiy bayonot 1929-yilda Turkiya Respublikasining asoschisi va birinchi prezidenti Mustafa Kemal Atatürk tomonidan milliy miqyosda eʼlon qilindi[6][7][8].
Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni birinchi marta 1925-yilda Jenevada boʻlib oʻtgan Bolalar farovonligi boʻyicha Butunjahon konferensiyasida eʼlon qilingan. 1949-yil 4-noyabrda 1-iyun Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni sifatida Moskvada Xalqaro demokratik ayollar federatsiyasi tomonidan taʼsis etilgan[1]. 1950-yildan beri 1-iyun koʻplab kommunistik va post-kommunistik mamlakatlarda bolalarni himoya qilish kuni sifatida nishonlanadi.
BMT[tahrir | manbasini tahrirlash]
1954-yil 14-dekabrda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bosh Assambleyasida Hindiston va Urugvayning qoʻshma rezolyutsiyasi barcha mamlakatlarni Xalqaro bolalar kunini nishonlashga, birinchi navbatda, bolalar oʻrtasida oʻzaro almashinuv va tushunishni rivojlantirishga, ikkinchidan, bolalarni himoya qilish gʻoyalarini targʻib qilish boʻyicha harakatlarni boshlashga daʼvat etish uchun BMT Nizomi qabul qilindi[9]. 1959-yil 20-noyabrda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bola huquqlari deklaratsiyasini qabul qildi[10]. Butunjahon bolalar kuni 1959-yil 20-noyabrda BMT Bosh Assambleyasi tomonidan qabul qilingan Bola huquqlari deklaratsiyasi munosabati bilan 20-noyabrda nishonlanadi[2].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 Yang, Unity Elias. Women's and Children's Chambers of Parliament. Bloomington, IN, US: AuthorHouse, 2015. ISBN 978-1-5049-4192-1.
- ↑ 2,0 2,1 „World Children's Day“. Qaraldi: 2020-yil 2-iyun.
- ↑ „Reading Eagle – Google News Archive Search“. Qaraldi: 2016-yil 14-iyun.
- ↑ „The Sharon Baptist Church“. 2016-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 14-iyun.
- ↑ „Today is Universal Children's Day – Christian Adoption Services“. 2016-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 14-iyun.
- ↑ Veysi Akın (1997). „23 Nisan Millî Hâkimiyet ve Çocuk Bayramı'nın Tarihçesi“ (akademik yayın). PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi 3. sayı: s. 91.
- ↑ Veysi Akın (1997). „23 Nisan Millî Hâkimiyet ve Çocuk Bayramı'nın Tarihçesi“ (akademik yayın). PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi 3. sayı: s. 92.
- ↑ „23 Nisan“ (tr). 2017-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 20-noyabr.
- ↑ „UN Yearbook“. www.unmultimedia.org. Qaraldi: 2021-yil 14-noyabr.
- ↑ „United Nations“. United Nations (1954-yil 14-dekabr). Qaraldi: 2013-yil 28-iyul.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Vikiomborda Children's Day mavzusiga oid fayllar bor- Birlashgan Millatlar Tashkiloti veb-saytida Butunjahon bolalar kuni
