Shamsiddin Samarqandiy
Shamsiddin Samarqandiy | |
---|---|
Tavalludi |
1250, Samarqand |
Vafoti | 1310 |
Kasbi | matematika, astronomiya |
Shamsiddin Muhammad ibn Ashraf Husayniy Samarqandiy (arab. شمس الدين السمرقندي; taxminan 1250–1310) XIII asrda yashagan samarqandlik astronom.
Hayoti va ijodi[tahrir | manbasini tahrirlash]
XIII-XIV asrlarda yashab ijod qilgan Shamsiddin Samarqandiy hayoti haqida juda kam maʼlumotlar mavjud. U ilohiyot, mantiq, falsafa, matematika va astronomiya boʻyicha oʻziga xos ahamiyatga ega boʻlgan asarlar yozgan. Uning “Risola fi adab al-bahs” nomli risolasi qadimgi yunonlar qo‘llagan dialektik fikrlashning muhokamasidir. U “Astronomiya konspekti” asarini ham yozgan va 1276–1277 yillarda yulduzlar katalogini yaratgan.
Samarqandiy 20 sahifalik kichik bir risola yozib, unda Yevklidning 35 ta fikrini muhokama qilgan. U mazkur asarini tayyorlashda boshqa musulmon matematiklar, xususan, Ibn Haysam, Umar Xayyom, Abbos ibn Said Javhariy, Nosiriddin Tusiy, Asiriddin Abhoriy asarlariga ham murojaat qilgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Dilgan, Hamid „Al-Samarqandī, Shams al‐Dīn Muḥammad ibn Ashraf al‐Ḥusaynī“,. Dictionary of Scientific Biography. New York: Scribner, 1970. OCLC 755137603.
- Fazlıoğlu, İhsan (2007). "Samarqandī: Shams al‐Dīn Muḥammad ibn Ashraf al‐Ḥusaynī al‐Samarqandī". in Thomas Hockey. The Biographical Encyclopedia of Astronomers. New York: Springer. p. 1008. http://islamsci.mcgill.ca/RASI/BEA/Samarqandi_BEA.htm. (PDF version)
- O'Connor, J.J.; Robertson, E.F. „Shams al-Din ibn Ashraf Al-Samarqandi“ (1999). Qaraldi: 2023-yil 6-mart.