Mikel Arteta Amatriain (ispancha: Mikel Arteta Amatriaín; 1982-yil 26-mart, Donostia-San Sebastián) — ispaniyalik futbolchi, yarim himoyachi, murabbiy, bask millati. Angliyaning „Arsenal“ klubi bosh murabbiyi.

U oʻz faoliyatini „Barselona B“ da boshlagan, ammo asosiy jamoaga kira olmadi va Frantsiyaning Paris Saint-Germain klubiga ijaraga berildi. Keyingi mavsumda u Shotlandiya Rangers. bilan shartnoma imzoladi, u bilan Mikel 2002/03-yilgi mavsumda Shotlandiya chempionati, Shotlandiya kubogi va Shotlandiya ligasi kubogini yutgan. „Reynjers“ bilan muvaffaqiyatga erishganidan soʻng, u „Real Sosedad“ ga oʻtdi, ammo asosiy jamoada oʻzini namoyon qila olmadi va 2004-05 mavsumining ikkinchi yarmida Evertonga ijaraga berildi. Tez orada Mikel bilan toʻliq shartnoma imzolandi, uerda bir necha mavsum oʻynagan. 2011-yilning 31-avgustida, transfer oynasining soʻnggi kunida „Arsenal“ u bilan shartnoma imzoladi. U 2016-yilgacha „Arsenal“da oʻynagan, shundan soʻng futbolchilik faoliyatini yakunlagan.

Arteta Ispaniya yoshlar jamoasida oʻynagan, lekin hech qachon Ispaniya milliy futbol terma jamoasiga chaqirilmagan^[1].

Klub karyerasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Erta martaba[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mikel futbolchilik faoliyatini mahalliy „Antiguoko“ klubida boshlagan, u erda yarim himoyachi Xabi Alonso bilan har dam olish kunlari San-Sebastyan plyajlarida birga oʻynashgan va „Real Sosedad“ da oʻynashni orzu qilgani uchun doʻstlashgan. 15 yoshida Arteta Barcelonaga joʻnab ketdi, Alonso esa „Real Sosedad“ bilan shartnoma imzoladi^[2]. Potentsialiga qaramay, Mikel asosiy tarkibga kira olmadi va 2000-yilda Paris Saint-Germainga joʻnab ketdi.

Rangers[tahrir | manbasini tahrirlash]

Arteta Shotlandiya klubiga 2002-yilda kelib qoʻshilgan. Debyut mavsumida u Rangersga Premer-liga, Shotlandiya kubogi va Shotlandiya liga kubogini yutishda yordam berdi. Mikel ham asosiy jamoada oʻzini namoyon qildi va muxlislarning sevimlisiga aylandi. Ammo jarohatlar, formani yoʻqotish va vatan sogʻinchi ikkinchi mavsumini buzdi va u boshqa klubga oʻtishga majbur boʻldi^[2].

Real Sosedad[tahrir | manbasini tahrirlash]

U 2004-yilda doʻsti Alonso bilan birga oʻynash uchun 5,2 million yevro evaziga „Real Sosedad“ ga oʻtgan. Biroq, Xabi Liverpoolga oʻtdi va Arteta jamoada oʻzini koʻrsata olmadi^[2].

Everton[tahrir | manbasini tahrirlash]

2005-yil boshida Mikel Evertonga ijaraga oʻtdi va mavsum oxirigacha klub rahbariyatini uning transferini sotib olishga koʻndira oldi. Uning natijalariga koʻra, toffees Angliya Premyer-ligasida 4-oʻrinni egallab, UEFA Chempionlar Ligasi yoʻllanmani qoʻlga kiritdi.

„Everton“da ispaniyalik futbolchi olti mavsum oʻynab, jamoaning aksariyat hujumlarini boshqarib, jamoaning asosiy oʻyinchilaridan biriga aylana oldi. 2006 va 2007-yillarda u jamoaning eng yaxshi futbolchisi sifatida tan olingan.

Arsenal[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mikel Arteta Amatriain
Shaxsiy maʼlumot
Toʻliq ismi	Mikel Arteta Amatriain
Tavallud sanasi	26-mart 1982-yil (42 yosh)
Tavallud joyi	Donostia-San Sebastián,, Ispaniya
Ampluasi	yarim himoyachi
Klub maʼlumoti
Joriy klub	Arsenal (murabbiy)
Yoshligida aʼzo boʻlgan klublar
1997-1999	Barcelona (yoshlar)
Professional faoliyati*
Yillar	Jamoa
1999-2002; 2001-2002; 2002-2004; 2004-2005; 2005-2011; 2011-2016	Barcelona; Paris Saint-Germain FC; Rangers F. C.; Real-Sosedad; Everton F. C.; Arsenal F. C.
Milliy terma jamoa
1998-1999; 1999-2001; 2002-2003	Ispaniya U-17; Ispaniya U-19; Ispaniya U-21
Boshqargan klublari
2019-	FC Arsenal
	*Professional klublardagi gollari (ichki chempionat)

2011-yil 31-avgustda u Londonning Arsenal klubiga oʻtdi, transfer narxi 10 million funt edi, shartnoma 4 yilga tuzilgan edi^[3]. Uning transferi boʻyicha muzokaralar qiyin kechdi, chunki dastlab „Everton“ uni qoʻyib yuborishni istamadi, keyin esa futbolchining agenti ancha yuqori maosh talab qildi. Biroq Arteta shaxsan Moyesdan uni „kanonirlar“ga sotishni soʻradi va keyin haftasiga 90 000 funt sterling boʻlgan dastlabki maosh talablarini 20 000 ga kamaytirishga rozi boʻldi. Bu transfer 2011-yilning eng soʻnggi transferi edi.

2012-yilning 8-aprelida Arteta Manchester City bilan uchrashuvning 87-daqiqasida 30 metrdan zarbasi bilan „kanonirlar“ga gʻalaba keltirdi va durang natija qayd etdi.

Angliya chempionatining 34-turidan oʻrin olgan „Uigan Atletik“ ga qarshi oʻyinda Arteta jarohat olib, mavsumni erta yakunlashga majbur boʻldi. Umuman olganda, 2011/12-hilgi mavsumda Arteta Premer-liganing 29 ta uchrashuvida va Chempionlar ligasining 6 ta uchrashuvida qatnashgan

2012/13-yilgi mavsumda Arteta Robin van Persini sotganidan keyin „Arsenal“ning ikkinchi sardori boʻldi (Thomas Vermaelen birinchi boʻldi). Oʻsha mavsumda Robin van Persi sotilgandan soʻng Arteta jamoaning toʻliq vaqtli penalti tepuvchisiga aylandi. „Fulxem“ ga qarshi oʻyinda (3:3) ikkinchi boʻlimning qoʻshimcha daqiqalarida Arteta birinchi penaltini amalga oshira olmadi. Bu penalti Arteta tomonidan amalga oshirilmagan yagona penalti boʻlib qolmoqda.

2014-yilning aprel oyida Arteta butsalarini osib qoʻyishdan oldin „Arsenal“ bilan shartnomasini uzaytirish va keyin murabbiylikka oʻtish niyatida ekanligini eʼlon qildi^[4].

2014-yilning avgustida Mikel Arteta Arsenal sardori boʻldi.

2016-yilning 15-may kuni u „Arsenal“dagi soʻnggi oʻyinini oʻtkazdi va Mesut Oʻzilning oʻrniga maydonga tushdi va oʻyinning asosiy vaqtida u gol urdi. 2016-yilning 16-may kuni u futboldagi faoliyatini yakunlaganini eʼlon qildi^[5].

Murabbiylik karyerasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2016-yilning 3-iyulida Arteta Pep Guardiolaning Manchester Citydagi murabbiylar shtabiga qoʻshilishi maʼlum boʻldi. Shu bilan birga, Londonning „Tottenxem“ klubi ham futbolchiga xuddi shunday taklif bilan chiqdi^[6]^[7].

Arsenal[tahrir | manbasini tahrirlash]

2019-yilning 19-dekabr kuni Mikel Arteta Londonning „Arsenal“ klubini boshqargan edi. Shartnoma 3,5 yilga imzolandi^[8]^[9]. Arteta „Arsenal“ning turnirdagi mavqeini sezilarli darajada yaxshilay olmadi: jamoa faqat 10-oʻrindan 8-oʻringa koʻtarildi, bu uning soʻnggi 25 yildagi eng yomon natijasi^[10]. Shunga qaramay, Arteta „kanonirlar“ni Angliya kubogida gʻalaba qozondi va finalda Chelseani magʻlub etdi^[11]. Arteta, shuningdek, O‘yindan keyingi penaltilar seriyasida Liverpoolni magʻlub etib, Angliya Superkubogini qoʻlga kiritishga muvaffaq boʻldi.

„Arsenal“ keyingi mavsumni yana 8-oʻrinda yakunladi va dastlabki bosqichlarda kubok turnirlarini tark etdi. Jumladan, 2021-yilning 23-yanvar kuni Angliya kubogi 4-turida „Arsenal“ Sautgemptonga 0:1 hisobida imkoniyatni boy berib, chempionlikni himoya qila olmay, turnirni tark etgandi. Arteta jamoasi Yevropa Ligasidagi gʻalaba bilan mavsumni yanada yorqinroq qilishi mumkin edi, ammo yarim finalda ular turnirning yakuniy gʻolibi Villarrealga yutqazib qoʻyishdi. „Kanonirlar“ning oʻyini klubning 25 yil ichida birinchi marta Yevropa musobaqalarida ishtirok eta olmaganiga olib keldi^[12].

Yutuqlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻyinchi sifatida[tahrir | manbasini tahrirlash]

Parij Sen-Jermen

Intertoto kubogi gʻolibi: 2001-yil

„Reynjers“

Shotlandiya chempioni : 2002/03
Shotlandiya Ligasi kubogi gʻolibi: 2002/03
Shotlandiya kubogi gʻolibi: 2002/03

„Arsenal“

Angliya kubogi gʻolibi: (2) 2013/14, 2014/15
Angliya Superkubogi sohibi: (2) 2014, 2015

Murabbiy sifatida[tahrir | manbasini tahrirlash]

„Arsenal“

Angliya kubogi gʻolibi: 2019/20
Angliya Superkubogi sohibi (2): 2020, 2023

Shaxsiy[tahrir | manbasini tahrirlash]

Evertonning eng yaxshi futbolchisi (2): 2005/06, 2006/07
Angliya Premer-ligasida oyning eng yaxshi murabbiyi (7): 2021 yil sentyabr, 2022-yil mart, 2022-yil avgust, 2022-yil dekabr, 2023-yil yanvar, 2023-yil mart, 2024-yil fevral

Shahsiy hayot[tahrir | manbasini tahrirlash]

U sobiq Ispaniya goʻzali unvoni Lorena Bernalga uylangan va uchta oʻgʻil bor: Gabriel, Daniel va Oliver^[13].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ „Cahill Calls For Arteta Call Up“ (en). www.evertonfc.com. 2012-yil 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 24-iyul.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 „Микель Артета: Долгий путь из Сан-Себастьяна…“. London: Independent (2005-yil 19-noyabr). 2012-yil 26-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 13-avgust. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "degenerat" defined multiple times with different content
↑ „Arteta joins Arsenal on a four-year deal“ (en). Official Website of Arsenal FC (2011-yil 31-avgust). 2012-yil 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 1-sentyabr.
↑ „Через пару лет Микель Артета собирается заняться тренерской работой“. 2014-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 1-may.
↑ „Артета завершил карьеру“. 2016-yil 18-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-may.
↑ „Tottenham and Man City battle over sensational move to make Arsenal captain Mikel Arteta a coach“. 2016-yil 16-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 8-iyul.
↑ „Tottenham want Arsenal captain Mikel Arteta to join coaching staff“. 2016-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 8-iyul.
↑ „Официально: Артета принял «Арсенал»“ (ru). ReadFootball. 2019-yil 20-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-dekabr.
↑ „Mikel Arteta joining as our new head coach“ (en). www.arsenal.com. 2020-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-dekabr.
↑ „«Арсенал» занял 8-е место в АПЛ. Это худший результат клуба за 25 лет“. 2020-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 2-avgust.
↑ „«Арсенал» обыграл «Челси» в финале Кубка Англии и вышел в групповой раунд Лиги Европы“. 2020-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 2-avgust.
↑ „Лондонский «Арсенал» впервые с сезона-1995/96 не сыграет в еврокубках“. 2021-yil 26-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 26-avgust.
↑ „Lorena Bernal y Mikel Arteta presentan en Palma a Oliver, su tercer hijo“. 2015-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 11-iyun.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Murabbiy profili Premer-liga rasmiy saytida^(ingl.)

[1] „Cahill Calls For Arteta Call Up“ (en). www.evertonfc.com. 2012-yil 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 24-iyul.

[degenerat-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 „Микель Артета: Долгий путь из Сан-Себастьяна…“. London: Independent (2005-yil 19-noyabr). 2012-yil 26-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 13-avgust. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "degenerat" defined multiple times with different content

[3] „Arteta joins Arsenal on a four-year deal“ (en). Official Website of Arsenal FC (2011-yil 31-avgust). 2012-yil 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 1-sentyabr.

[4] „Через пару лет Микель Артета собирается заняться тренерской работой“. 2014-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 1-may.

[5] „Артета завершил карьеру“. 2016-yil 18-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-may.

[6] „Tottenham and Man City battle over sensational move to make Arsenal captain Mikel Arteta a coach“. 2016-yil 16-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 8-iyul.

[7] „Tottenham want Arsenal captain Mikel Arteta to join coaching staff“. 2016-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 8-iyul.

[8] „Официально: Артета принял «Арсенал»“ (ru). ReadFootball. 2019-yil 20-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-dekabr.

[9] „Mikel Arteta joining as our new head coach“ (en). www.arsenal.com. 2020-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-dekabr.

[10] „«Арсенал» занял 8-е место в АПЛ. Это худший результат клуба за 25 лет“. 2020-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 2-avgust.

[11] „«Арсенал» обыграл «Челси» в финале Кубка Англии и вышел в групповой раунд Лиги Европы“. 2020-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 2-avgust.

[12] „Лондонский «Арсенал» впервые с сезона-1995/96 не сыграет в еврокубках“. 2021-yil 26-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 26-avgust.

[13] „Lorena Bernal y Mikel Arteta presentan en Palma a Oliver, su tercer hijo“. 2015-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 11-iyun.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]